Üretim parçası onay prosesi ya da kısaca PPAP (Production Part Approval Process) üretim aşamasında tüm talepleri karşılayan planlar bütünüdür. Böylece müşteriden gelen teknik çizimlerin, özelliklerin ve şartnamelerin; tedarikçi tarafından tam ve doğru anlaşılması sağlanır. Hassas üretim gerektiren sektörlerdeki imalat sürecinde kalite ve sürekliliği sağlamak amacıyla ürün ve parça kalitesinin en üst düzeyde tutulmasını kolaylaştırır. Cadem Metrology olarak bugün PPAP başlığı altında; PPAP’ın önemi, onay seviyeleri ve sürecin nasıl gerçekleştiğini aktaracağız. Bu noktada PPAP dosyası hazırlığının önemi ve dosya içeriği konusunda sizleri aydınlatacağız.
PPAP Neden Önemlidir?
İmalata giren parçaların tasarımının ve imalat sürecinin doğruluğunu test ve kontrol eden PPAP, bir kalite standardı sistemidir. Süreç, kendi içerisinde aşamalar halinde onaylanan adımları, güvenlik ve performans kapsamında takip ve kontrol eder. Ek olarak parçalarla ilgili imalat sürecinde ortaya çıkabilecek sorunların önceden belirlenmesini sağlar. Üretim sürecindeki bütün aşamaları açıklayıp müşteri taleplerinin anlaşılmasını ve karşılanmasını, aşamalarının kanıtlanmasını ve kayıt altında tutulmasını amaçlar. Sistem;
- Üretimde gereksinim duyulacak teknik verinin şartname seviyesinde bir araya getirilmesi,
- Ürünün özelliğine göre imalat yapılması,
- Tarafların tasarım ve imalat konusunda karşılıklı olarak yapılan sunumlarla birbirlerine onay vermesi prensibine göre çalışır.
Yukarıdaki özellikler doğrultusunda, müşterinin taleplerinin üretici tarafından eksiksiz karşılandığının yazılı olarak onaylanması amaçlanır. Böylece müşteri kendisi için bir kalite ve kontrol sistematiği hazırlamış olur.
Üretim Parçası Onay Prosesi Nasıl Gerçekleştirilir?
Üretim parçası onay prosesi, bazı aşamalar takip edilerek gerçekleştirilir. Aşamalar; tasarım rapor ve analizi, üretim ve işleme belgeleri, numune kontrol ve test analizi, imalat deneyimi, kontrolle ilgili planlar, istatistiksel süreç kontrol datası ve müşteri onaylarıdır. Uygulama aşamaları ise şöyle sıralanabilir:
- Müşterinin isteğine göre imalat parçasının tasarım ve imalat sürecinin tespit edilmesi.
- İmalat parçasının tasarımı ile ilgili dosyanın tamamlanması.
- Müşterinin imalat parçasının tasarımı ve üretim süreci dosyasını onaylaması.
- İmalat parçasından numuneler üretilmesi.
- Müşterinin üretilen numune parçayı onaylaması.
- Numune parçalarının test edilmesi sonrasında hazırlanan raporun sunulması.
- Üreticinin parçanın tasarım ve imalat sürecini onaylaması.
- Üreticinin parçanın tasarım ve imalat süreciyle ilgili rapor hazırlaması.
- Müşterinin, üreticinin parçanın tasarım ve imalat süreciyle ilgili hazırladığı raporu onaylaması.
- Aşamaların tamamlanması sonucunda PPAP dosyasının müşteriye teslim edilmesi.
PPAP Dosyası İçeriğinde Neler Vardır?
1990’lı yıllarda PPAP, Japonya’da otomotiv ve kalite güvence kurumlarının girişimiyle oluşturulmuştur. Aynı süreç Avrupa’daki otomotiv sektörlerinde onaylanınca, sektörün kalite standartlarını belirleyen sistem haline gelir. Dosya içeriğinde bulunması gerekenler, her uygulamada müşterinin talebine göre farklılık gösterse de genel olarak şöyle sıralanabilir:
| Dosya İçeriği | Açıklama |
| Tasarım Kayıtları | Teknik şartnameye esas bilgiler, parça teknik resimleri, ölçülendirme ve envanter listesi gibi onay ve kayıtlar içerir. |
| Onaylı Mühendislik Değişikliği Dokümanları | Yazı veya teknik resim ortamında kaydedilen değişiklikler. |
| Müşteri Mühendislik Onayı | Müşteri taleplerine göre yapılan değişikliklerin müşteri onayı sonrası. |
| Tasarım FMEA/DFMEA | Tasarım esnasında ortaya çıkabilecek sorunlar ve çözüm yollarının belirlendiği analiz. |
| Proses/İş Akış Şemaları | Süreç ve iş akışlarını her aşaması açıklanmış şemalarla gösterir. |
| Proses FMEA/PFMEA | Proseste oluşabilecek sorunların ve risklerin analiz edilmesi. |
| Boyutsal Sonuçlar | Parça boyutlarının müşterinin talebine uygunluğunun kontrolü. |
| Malzeme/Performans Sonuçları | Parçanın malzeme muhteviyatı ve dayanıklılığının test edilmesi. |
| Ölçüm Sistemleri Analiz Çalışması | Ölçüm sisteminin güvenilirliğinin değerlendirilmesi. |
| Yeterli Laboratuvar Dokümantasyonu | İmalata giren parçaların test laboratuvarı ve ölçüm sonuçlarının ISO/TS 16949 standartlarına uygunluğunun denetlenmesi. |
| Kontrol Planı | Parçaların hangi koşullarda ve sürelerde test edildiği bilgisini içerir. |
| Parça Garanti Mektubu (PSW) | Şartlar tamamıyla yerine getirildiğinde müşteri onayı alınan belge. |
| Görünüş Onay Raporu (AAR) | Yalnızca görünüm parçaları için hazırlanan rapor. |
| Yığma Malzeme Şartları Kontrol Listesi | İmal parçaların depolama şartlarında zarar görmemesi için müşteriye verilen garanti. |
| Deneme/Numune Üretimi Parçaları | 1-8 saatlik üretim kapsamında en az 300 adetlik ardışık üretim partisi içinden alınan numune. |
| Mastar Numune | İmal parçanın daha önceden karşılıklı onaylanmış mastar parça ile karşılaştırılması. |
| Parçaya Özel Kontrol Ekipmanı | İmal parçası özel bir araçla özel bir kontrole girecekse üreticinin ilgili cihazları bulundurma zorunluluğu. |
| Müşteri Özel İsteklerine Ait Uygunluk Kayıtları | Müşterinin isteklerinin karşılıklı olarak anlaşılıp anlaşılmadığının teyit edilmesi. |
PPAP Dosyası Hazırlarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Üretim süreçlerinde PPAP dosyası örneği uygulanmasında; formların hazırlanması ve karşılıklı onaylanması, dosyaların düzenlenmesi ve ayrıntılar üzerinde görüş birliğine varılması gerekir. Aksi takdirde süreçlerin aşamalara uygun olarak takip edilmesi ile ilgili sorunlar yaşanabilir. Müşteri ile üretici, tedarikçi ile firma arasında ilişkiler şeffaf olmalı ve sorunlar müşterinin talebi esas alınarak çözümlenmelidir. Sorun çıktığında müşterinin bilgilendirilmesi gereken konular, süreç öncesinde belirlenmelidir. Süreçte, ürünlerin hangi aşamada hangi test yöntemiyle kontrol edileceği belirlenmelidir. Böylece kalite planı uygulamasını kayıt altına almalıdır.
Hatalı veya eksik parça sistemde sorun yaratabilir, performansı düşürebilir veya güvenlik riski yaratabilir. Müşteriye bilgi verilmesi zorunlu olan konular şöyle sıralanabilir:
- Yeni ürün veya parça sisteme girdiğinde,
- Müşterinin talep ettiği ve karşılıklı olarak onaylanandan farklı bir ekipman veya malzemenin imalatta kullanıldığında;
- Tasarım, kalıp veya mühendislik çalışmalarında değişiklik yapıldığında,
- Farklı tedarikçi ile çalışıldığında,
- İmalat farklı bir yerde yapıldığında,
- İmalata 12 aydan fazla ara verilmesi veya aktif olmayan kalıp kullanıldığında,
- Onay alınmadan parça ve mastar değişikliği yapıldığında.
Müşteri memnuniyeti ön plana alındığında Cadem Metrology; APQP, GD&T ve tersine mühendislik uygulamalarında ZEISS teknolojisinin sunduğu 3D optik tarama cihazlarını sunmaktadır. Bu sayede ATOS Q, Gom Scan, ATOS Compact Scan, ZEISS ScanCobot sistemleriyle kalite kontrol süreçleri kolaylaşır. Böylece 3 boyutlu tarama cihazları aracılığıyla üretimde meydana gelebilecek hataların önüne geçilebilir.
PPAP Onay Seviyeleri Nelerdir?
Üretim süreçleri göz önüne alındığında her uygulamada her seviyenin kullanılmadığı beş adet PPAP imalatçı onay seviyesi bulunur. Bunlar özetle aşağıdaki gibidir.
- Seviye 1: Görünüm onay raporu (AAR) ve Parça garanti mektubu (PSW) müşteriye onaya gönderilir. Diğer belgeler, dökümanlar ve raporlar; istendiğinde müşteriye gönderilmek üzere dosyalanır.
- Seviye 2: Müşteriye, Parça garanti mektubu (PSW) ve numune parçanın yanı sıra belirli dokümanlar gönderilir.
- Seviye 3: Numune parça, kontrol mastarları dâhil olmak üzere gerekli bütün destek dokümanlar müşteriye onaya gönderilir.
- Seviye 4: Parça garanti mektubu (PSW) ve müşterinin talepleri gönderilir.
- Seviye 5: Parça garanti mektubu (PSW) onay mekanizmasına göre imzalanır. Herhangi bir doküman gönderilmez. Seri üretimde müşteri talep ettiği durumda yerinde gözlem yapar.
Önceki yazımıza https://www.cademmetrology.com.tr/hata-agaci-analizi-fta-nedir/ linkinden ulaşabilirsiniz.